Wetgeving en schema’s

Ministeries maken in wetten vaak gebruik van private kwaliteitsborging met schema’s. Een schema beheerd door een onafhankelijke schemabeheerder is een goede aanvulling op wetten en geeft vertrouwen dat de doelen die zijn beoogd door de wetgever worden behaald.

Wat is een schema

In een schema liggen de eisen vast (wie beoordeelt wat op welke manier). De schemabeheerder stelt de eisen op in samenspraak met alle betrokken partijen. De schemabeheerder is een onafhankelijk private partij die schema’s beheert voor keurmerken, inspecties, managementsystemen en laboratoria.

Zoals beschreven in het kabinetsstandpunt voor conformiteitsbeoordeling (waaronder keuring en certificatie) en accreditatie (Kamerstuk 29304, nr. 6 d.d. 21 september 2016) kan het gebruik van conformiteitsbeoordeling als beleidsinstrument een goede manier zijn om aan te sluiten bij het zelfregulerende vermogen van een sector. Een belangrijke voorwaarde is dat de private conformiteitsbeoordeling inhoudelijk goed aansluit bij het doel dat met de regelgeving beoogd wordt.

Voorbeelden van wettelijke schema’s

Allerlei wetten maken gebruik van schema’s op allerlei gebied, te breed om allemaal te noemen. Enkele voorbeelden:

• Inspectie van bodembeschermende voorzieningen (SIKB) 
• Certificatieschema voor het opsporen van ontplofbare oorlogsresten uit de Tweede Wereldoorlog (VOMES) 
• Rekensoftware voor het berekenen van de energieprestatie van gebouwen (InstallQ) 
• Inspectieschema Brandbeveiliging (CCV)
• Onderhoud en inspecties aan technische installaties (SCIOS)

De Raad voor Accreditatie (RvA) publiceert een lijst met schema’s die onder accreditatie worden uitgevoerd, waarin ook staat of het schema “wettelijk” is.

Bestaand schema gebruiken

Kies voor een schemabeheerder die voldoet aan de eisen van NTA 8813. Dat geeft vertrouwen in de onafhankelijkheid en de betrokkenheid van alle belanghebbende partijen. Door naar een schema van een NTA 8813-schemabeheerder te verwijzen worden partijen niet onrechtmatig voorgetrokken en heeft de opdrachtgever keuze uit partijen die kwaliteit bieden. De leden van de Vereniging van Schemabeheerders voldoen hier zondermeer aan, zie voor een overzicht de ledenpagina.

Nieuw schema laten ontwikkelen

Als het nodig is om een schema voor conformiteitsbeoordeling (keuringsschema) te ontwikkelen, is het voor een ministerie van belang dat een onafhankelijke schemabeheerder dit doet. De onafhankelijke schemabeheerder ontwikkelt het schema met betrokkenheid van alle belanghebbenden en alle relevante deskundigheid. Bij de selectie van de schemabeheerder is van belang dat de schemabeheerder in ieder geval voldoet aan de eisen voor goed schemabeheer, zoals opgenomen in NTA 8813.

Het ministerie voor LNV heeft bijvoorbeeld In de internetconsultatie de voorwaarde gesteld dat de schemabeheerder voor een nieuw te ontwikkelen schema voldoet aan de eisen van NTA 8813, zie de Nota van toelichting bij de wijziging Besluit houders van dieren i.v.m. stellen brandveiligheidsvoorschriften.

NTA 8813:2017 

Eisen aan ontwikkeling en beheer van schema's voor conformiteitsbeoordeling door onafhankelijke schemabeheerders

NTA 8813 beschrijft de eisen voor onafhankelijk schemabeheer. Het betreft eisen voor de ontwikkeling en beheer van schema’s voor conformiteitsbeoordeling (in bijzonder certificatie en inspectie) onder accreditatie. De NTA is voor schemabeheerders die onafhankelijk zijn van de instanties die schema’s gebruiken om de conformiteit te beoordelen.

NTA 8813 is gratis beschikbaar bij NEN via deze link.

Accreditatie

De Raad voor Accreditatie (RvA) ziet toe op de juiste uitvoering van schema’s. Sommige schema’s worden onder accreditatie uitgevoerd, andere schema’s niet. De leden van de VvS beheren schema’s onder accreditatie en buiten accreditatie. De schemabeheerders zijn verantwoordelijk voor het toezicht op de schema’s buiten accreditatie.

Advies

Schemabeheerders kunnen advies geven over allerlei vragen, zoals:

• Wat zijn de belanghebbende partijen bij een bepaald onderwerp en zijn die betrokken bij het schema of de schemabeheerder? 
• Wat voor schema is geschikt om het doel te bereiken: een keurmerk, managementcertificatie, inspectie? 
• Is accreditatie nodig of nuttig voor dit schema?
  

De Vereniging van Schemabeheerders kan advies geven over welke schemabeheerder ervaring heeft met een bepaald onderwerp.